Aktuelno

Podaci o nemačkoj nacionalnoj zajednici u Republici Srbiji na osnovu podataka iz popisa stanovništva u 2022. godini

2573 stanovnika Srbije nacionalno se izjasnilo da su Nemci.

1. POLNA STRUKTURA:

– 1288 (50,05%) muškarca i 1285 (49,95%) žena

2. MATERNJI JEZIK:

-1389 (54%) Nemaca u Srbiji označilo je nemački kao svoj maternji jezik.

3. TERITORIJALNA RASPROSTRANJENOST:

– Od 2573 Nemaca u Republici Srbiji njih 1985 (77%) živi na teritoriji Autonomne Pokrajine Vojvodine.

4. VERSKA STRUKTURA:

– Od 2573 Nemaca 2085 (81%) je naznačilo da su hrišćani,

-1463 (57%) katoličke veroispovesti,

-355 (14%) pravoslavne,

-213 (8%) protestantske,

-164 (6%) su ateisti, 301 se nije izjasnilo, a 62 se vodi pod rubrikom „ostalo”.

5. STAROSNA STRUKTURA:

– Od 2573 Nemaca 133 (5,2%) je mlađe od 15 godina,

-317 (12,3%) ima od 15 do 34 godine,

-1105 (42,9%) ima od 35 do 64 godine,

-1018 (39,6%) je starijih od 65 godina.

Statistika pokazuje da je 61,4% Nemaca u Srbiji mlađe od 65 godina.

6. OBRAZOVNA STRUKTURA:

– 627 (24,3%) izjašnjenih Nemaca ima višu školu i fakultet, a bez školske spreme ih je 17 (0,06%).

Frank W. Wagner: Nemci u Srbiji 2020. godine

Knjiga “Nemci u Srbiji 2020. godine” objavljena je 2020. godine na nemačkom jeziku u Hamburgu. Autor ove knjige gde su u prvom delu sociološke i kulturne analize, je sociolog, dr. Frank W. Wagner. Za nas je posebna čast da je na naslovnoj strani kniige koja se bavi prošlošću, sadašnjošću i budućnošću nemačke zajednice u Srbiji upravo grb Nemačkog narodnog saveza sa sedištem u Subotici. Drugi deo knjige su intervjui. Sagovornici su, između ostalih, Bodo Hombach, koji je bio šef kabineta kancelara Šredera, potpredsednik fondacije Brost, i šef Pakta za stabilnost Jugoistočne Evrope i Balkana pri Evropskoj uniji, zatim prof.dr. Reinhold Reimann predsednik Kulturnog udruženja Nemaca u Južnoj Austriji a koji je i sekretar Svetskog saveza Nemaca koji je osnovan 2002. u Vašingtonu. O Nemcima u Srbiji i radu Nemačkog narodnog saveza, kao trenutno najstarije postojeće organizacije Nemaca u Srbiji, govori predsednik Nemačkog narodnog saveza, Rudolf Weiss. Hvale vredna je naglašena namera autora da ovom knjigom skrene pažnju nemačke politike i medija da se više i aktivnije a pre svega realnije bave životom i radom nemačke zajednice u Srbiji.

Knjiga “Nemci u Srbiji 2020. godine”

---

Dorothea Steinlechner-Oberläutner: Mein Donauschwabien

O Nemačkom narodnom savezu se piše i u knjizi o Podunavskim Nemcima “Mein Donauschwabien” koja je objavljena u Austriji juna 2019. godine. Autorka je dr.Dorothea Steinlechner-Oberläutner. Knjiga je predstavljena na Sajmu knjiga u Lajpcigu i Frankfurtu. Objavljena je uz podršku Kancelarije predsednika austrijske vlade i austrijskog vladinog fonda za kulturne projekte kao i fodacije Krovne organizacije Nemaca u Austriji. Objavila ju je Izdavačka kuća “Tandem” iz Salcburga i Beča.

Za nas je od posebnog interesa kako nas, kao organizaciju i kao pripadnike nemačke manjine ovde u Srbiji, drugi vide i kako nas doživljavaju nakon susreta sa nama. U poglavlju pod nazivom “Pomirenje” opširno se piše o Nemačkom narodnom savezu i njegovom predsedniku sa kojim je urađen i obiman intervju.

Nekoliko citata u prilogu oslikava utiske autorke i njenih saradnika o nama:

“Imala sam veoma podeljena osećanja i očekivanja kada sam išla da se u Subotici sretnem sa Rudolfom Weiss-om. Šta sam očekivala? Pretpostavljam, prošlošću opterećenog i slomljenog čoveka punog gorčine, pogleda uperenog u prošlost, koji je idealizuje i koji je umoran od nastojanja da obezbedi budućnost zajednici. Ništa od toga. Sreli smo energičnog čoveka u naponu snage, punog ideja i vizije budućnosti. Kod nas koji smo došli iz Austrije da obavimo razgovor sa njim izazvao je efekat “Au!” i “Opa!” svojim otvorenim stavom i jednostavnim pristupom teškim temama kao što su “domovina”, “budućnost”, “interkulturalnost” i rad na pomirenju.
– Domovina je tamo gde su tvoja sećanja, gde si odrastao, gde ti je bila prva ljubav, gde si živeo sa svojim roditeljima – rekao je Rudolf Weiss…” *

* Napomena uz ovaj prevod: na pitanje autorke da li Nemci u Vojvodini kao svoju domovinu doživljavaju Nemačku ili Austriju, Rudolf Weiss je odgovorio da su te zemlje svakako zemlje porekla njihovih predaka i da prema njima Nemci u Vojvodini osećaju kulturnu, jezičku i duhovnu povezanost kao što i neguju običaje i praznike koji su karakteristični u tim zemljama…ali da Nemci u Vojvodini nisu tamo rođeni i nisu tamo odrasli, niti su se tamo formirali kao ličnosti, te bi Nemačku i Austriju definisati kao domovinu bilo i više nego naivno.

(…)

“Mi govorimo bez ikakvog zazora o zločinima koji su počinili Nemci, ali govorimo takođe bez ikakvog zazora i o zločinima koji su počinjeni nad Nemcima, rekao je Rudolf Weiss.”

(…)

“Kao i mnogi u Vojvodini, ni Rudolf Weiss ne govori puno o interkulturalnosti, on je živi.”

(…)

“Dugo vremena ugrožavana i potpuno prećutkivana nacionalna manjina danas stoji pred velikim izazovom obnove svog etničkog identiteta.”

Ovo je tek manji deo teksta o nama i našim stavovima koju su objavljeni u knjizi. Objavljena je i fotografija višejezične table na četiri jezika i dva pisma na ulazu u sedište Nemačkog narodnog saveza u Subotici.

ISTORIJA NEMAČKE NACIONALNE MANJINE U JUGOSLAVIJI U 20. VEKU U UDŽBENICIMA IZ ISTORIJE U REPUBLICI SRBIJI KOJI SU ŠTAMPANI U PERIODU OD 2005. DO 2021. GODINE

Predmet ove analize su udžbenici iz istorije za 8. razred osnovne škole u Republici Srbiji. U osmom razredu učenici proučavaju događaje i ličnosti u 20. veku. Na raspolaganju mi je bilo ukupno 6 (šest) udžbenika različitih autora i različitih izdavačkih kuća na srpskom jeziku, izdatih u Beogradu.

U analiziranih šest udžbenika istorije nemačka nacionalna manjina u Jugoslaviji se spominje u tri poglavlja: „Jugoslovenska Kraljevina”, „Jugoslavija u Drugom svetskom ratu” i „Jugoslavija posle Drugog svetskog rata”.

U udžbeniku izdavačke kuće „Zavod za udžbenike” iz godine 2005, u poglavlju koji obrađuje period od 1918. do 1941. godine u Jugoslaviji, piše: „Bilo je i oko 2 miliona pripadnika nacionalnih manjina (Mađara, Nemaca, Albanaca, Rumuna, Slovaka, Rusina…) koji su živeli u novoj državi, što je iznosilo oko jedne šestine od ukupnog broja stanovništva”. U podnaslovu „Kraj rata na prostoru Jugoslavije” piše i o sudbini nemačke manjine nakon rata: „ Pripadnici nemačke manjine koji su u većem broju živeli u Banatu su se povukli sa nemačkom vojskom, ali veći deo su pod optužbom da su ratni zločinci proterali iz mesta u kojima su živeli”.

U udžbeniku izdavačke kuće „Logos” u podnaslovu „Podela Jugoslavije” (1941.) piše: „Zbog spora između Nemačke, Mađarske i Rumunije oko Banata, ta teritorija dobila je status autonomne oblasti u okviru okupirane Srbije i nalazila se pod upravom lokalnih Nemaca (folksdojčera) ”.

Izdavačka kuća „Zavod za udžbenike” iz 2010. godine je u poglavlju „Jugoslovenska Kraljevina” objavila tabelu sa navedenim parlamentarnim strankama u Kraljevini, gde se vide rezultati izbora za parlament Kraljevine i u kojima je Nemačka partija 1923. godine osvojila osam mandata, 1925. godine pet mandata i 1927. godine šest mandata. U delu o Drugom svetskom ratu u Jugoslaviji stoji i ovo o nemačkoj manjini: „Vojvodina je podeljena tako da je Bačku dobila Mađarska, dok je Banat stavljen pod specijalnu upravu, u kojoj je prevlast imala lokalna nemačka manjina”, te u tom delu dalje piše: „Albanci na KiM su sprovodili teror nad Srbima, kao i Mađari i Nemci u Vojvodini koji su pobili na hiljade Srba”. U poglavlju  „Jugoslavija posle Drugog svetskog rata” u ovom udžbeniku stoji: „Iz Vojvodine je, na kraju rata, sa nemačkom vojskom otišlo ili posle rata proterano nekoliko stotina hiljada Nemaca”.

Izdavačka kuća „Klett” je 2011. izdala udžbenik za 8. razred u kojem o nemačkoj maniji u poglavlju „Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca” piše sledeće: „Od nacionalnih manjina najbrojniji su bili Nemci, Mađari, Albanci, Rumuni, Turci, Slovaci i Rusini”. U poglavlju „Posledice rata u Jugoslaviji” stoji: „Žrtve rata bili su i Nemci koji su živeli u Jugoslaviji. Oni su se povukli zajedno sa nemačkom vojskom, ostavljajući svoja imanja u Vojvodini”.

U udžbeniku izdavačke kuće „Eduka” iz 2020. godine u delu koji obrađuje istoriju Kraljevine SHS, u tabeli o stanovništvu, nacionalne manjine su nabrojane po sledećem redosledu: Nemci, Mađari, Albanci, Rumuni, Italijani i drugi. Autorima je očigledno poznata činjenica da je nemačka nacionalna manjina tada bila najbrojnija nacionalna zajednica u Kraljevini (po zvaničnom popisu iz 1921. godine bilo je 505.790  Nemaca u Kraljevini), pa otuda i takav redosled tj. Nemci se spominju na prvom mestu. U ovom udžbeniku je na 181. strani u rubrucu „Zanimljivost” i fotografija nemačke evangeličke crkve u Beogradu oduzete od strane komunističkih vlasti, a uz fotografiju objekta crkve piše da je to „Bitef teatar u Beogradu, jedno od pozorišta (!) u kome se igraju predstave sa tog pozorišnog festivala”.

Izdavčka kuća „Data status” u svom udžbeniku za 8. razred iz 2021. godine u podnaslovu „Konstituisanje države” čiji sadržaj obrađuje nastanak Kraljevine SHS piše: „Oko dva miliona stanovnika činile su nacionalne manjine: Mađari, Nemci, Albanci, Rumuni, Slovaci i drugi”. U poglavlju „Aprilski rat i okupacija” piše: „Na Kosovu i Metohiji teror nad Srbima sprovodili su kolaboracionisti iz redova lokalnih Albanaca, a u Bačkoj i Banatu nemačke i mađarske okupacione vlasti koje je pomagao deo domaćih Mađara i Nemaca”. U ovom udžbeniku u delu o Jugoslaviji posle Drugog svetskog rata o Nemcima u Vojvodini piše: „Više od 350.000 ljudi, uglavnom srpskih porodica, preseljeno je iz pasivnih, neplodnih krajeva Dalmacije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore, juga Srbije i današnje Severne Makedonije na imanja oduzeta uglavnom od Nemaca u Vojvodini”.

Rudolf Weiss

prof. istorije

predsednik Nemačkog narodnog saveza

ANTIKVARNE KNJIGE KAO POKLON BIBLIOTECI NEMAČKOG NARODNOG SAVEZA

Porodica Orovec iz Čantavira je krajem juna 2024. godine poklonila Nemačkom narodnom savezu 10 antikvarnih knjiga na nemačkom jeziku. Najstarija knjiga je štampana u Štutgartu 1878. godine a najmlađi primerak od poklonjenih knjiga je štampan u Berlinu i Beču 1902. godine.

U prilogu je fotografija ovoj vesti:

Članovi NNS-a i gospođa i gospodin Orovec na slici 3. i 4. sa leva na desno, prilikom predaje knjiga u sedištu Nemačkog narodnog saveza u Subotici.

• 

Stav Nemačkog narodnog saveza o kolektivnoj krivici

KRIVICA INDIVIDUALNA – ODGOVORNOST KOLEKTIVNA

Ne postoji kolektivna krivica jednog naroda. Postoji samo individualna krivica koju utvrđuju sudovi. Svi koji su činili zločine imaju svoja imena i prezimena. U svom čuvenom tekstu „Lična odgovornost pod diktaturom” Hana Arent (Hannah Arendt) je još 1964. godine napisala: „Ne postoji kolektivna krivica ni kolektivna nevinost. Ti izrazi imaju smisla samo ako ih primenimo na pojedince”. U slučaju pripadnika nemačke nacionalne zajednice u Srbiji postojala je i postoji moralna odgovornost tj. potreba da se zauzme moralni stav o zločinima koji su počinili nemački nacionalsocijalisti u ime nemačkog naroda u celini. Zločini počinjeni u ime Nemaca zahtevaju jasnu osudu i jednoznačno odbacivanje tih zločina. Članovi Nemačkog narodnog saveza u Srbiji su te zločine jasno osudili i nedvosmisleno su se suočili sa zločinima određenih pripadnika vlastitog naroda. Time je nemačka zajednica stekla moralno pravo da jasno i glasno govori i o masovnim zločinima koji su počinjeni nad nemačkim civilnim stanovništvom na teritoriji Jugoslavije u periodu od 1944. do 1948. godine. Ti zločini su počinjeni pod moralno i pravno neodrživim principom o kolektivnoj krivici nemačke zajednice na prostorima tadašnje Jugoslavije. Nemački narodni savez je pozdravio Rezoluciju Skupštine Vojvodine o nepriznavanju kolektivne krivice od 28. februara 2003. godine u kojoj između ostalog stoji da je Rezolucija doneta „polazeći od činjenice da je koncept kolektivne krivice nespojiv sa osnovnim demokratskim i vrednosnim principima”.Nemačka zajednica u Srbiji je pozdravila i Deklaraciju Narodne skupštine Republike Srbije od 21. juna 2013. godine gde u tačkama 3 i 4 stoji: „Narodna skupština Republike Srbije izražava svoje uverenje da je oslobađanje od kolektivne odgovornosti, koja je nakon Drugog svetskog rata nametnuta pojedinim nacionalnim zajednicama u Vojvodini odlukama tadašnjih državnih organa, u interesu razvoja duha tolerancije i međusobnog uvažavanja nacionalnih zajednica i svih građana koji žive u Republici Srbiji (tačka 3); Narodna skupština Republike Srbije osuđuje i stradanja svih ostalih nevinih žrtava, tokom i nakon Drugog svetskog rata, na području Vojvodine (tačka 4)”. Obe ove deklaracije su koraci u pravom smeru koji vode ka naučnoj i nepristrasnoj obradi tamnih mrlja naše zajedničke prošlosti .

Rudolf Weiss, predsednik Nemačkog narodnog saveza